Celem niniejszego opracowania jest analiza zagrożeń dla osób przebywających na Kąpielisku przy Ośrodku Wypoczynkowym Politechniki Gdańskiej Czarlina nad jeziorem Jelenie, w tym identyfikacja miejsc, w których występuje zagrożenie dla bezpieczeństwa osób wykorzystujących obszar wodny do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 656 ze zm.) zapewnienie bezpieczeństwa na obszarach wodnych polega w szczególności na:
1) dokonaniu, we współpracy z policją i działającymi na danym terenie podmiotami, o których mowa w art. 12 ust. 1, analizy zagrożeń, w tym identyfikacji miejsc, w których występuje zagrożenie dla bezpieczeństwa osób wykorzystujących obszar wodny do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji;
2) oznakowaniu i zabezpieczeniu terenów, obiektów i urządzeń przeznaczonych do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji na obszarach wodnych;
3) prowadzeniu działań profilaktycznych i edukacyjnych dotyczących bezpieczeństwa na obszarach wodnych, polegających w szczególności na:
a) oznakowaniu miejsc niebezpiecznych,
b) objęciu nadzorem, we współpracy z policją i podmiotami, o których mowa w art. 12 ust. 1, miejsc niebezpiecznych, w tym miejsc zwyczajowo wykorzystywanych do kąpieli,
c) uświadamianiu zagrożeń związanych z wykorzystywaniem obszarów wodnych, w szczególności prowadzeniu akcji edukacyjnych wśród dzieci i młodzieży szkolnej;
4) informowaniu i ostrzeganiu o warunkach pogodowych oraz innych czynnikach mogących powodować utrudnienia lub zagrożenia dla zdrowia lub życia osób;
5) zapewnieniu warunków do organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia.
Za zapewnienie bezpieczeństwa, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ww. ustawy, odpowiada (art. 4 ust. 2):
1) na terenie parku narodowego lub krajobrazowego - dyrektor parku,
2) na terenie, na którym prowadzona jest działalność w zakresie sportu lub rekreacji - osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi działalność w tym zakresie,
3) na pozostałym obszarze - właściwy miejscowo wójt (burmistrz, prezydent miasta) - zwani dalej "zarządzającym obszarem wodnym".
Zadania, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, wykonywane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na obszarze, o którym mowa w art. 4 ust. 2 pkt 3, należą do zadań własnych gminy.
2. Charakterystyka Kąpieliska przy Ośrodku Wypoczynkowym Politechniki Gdańskiej Czarlina nad jeziorem Jelenie.
Kąpielisko znajduje się nad Jeziorem Jelenim, we Wdzydzkim Parku Krajobrazowym, w gminie Kościerzyna, w powiecie kościerskim, w województwie pomorskim. Jest to jezioro przepływowe, rynnowe. Z kąpieliska korzystają głównie wczasowicze przebywający na wczasach w Ośrodku Wypoczynkowym Politechniki Gdańskiej Czarlina, w celach rekreacyjno-turystycznych (pływanie, zabawy w wodzie, wypoczywanie na plaży). Sezon kąpielowy trwa od ok. 15 czerwca do ok. 15 września każdego roku.
3. Zagrożenia dla bezpieczeństwa osób wykorzystujących obszar wodny do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji, które występują na Kąpielisku przy Ośrodku Wypoczynkowym Politechniki Gdańskiej Czarlina nad jeziorem Jelenie oraz sposoby minimalizacji zagrożeń.
Zagrożenia dla osób kapiących się wynikają m.in. z:
- braku lub słabej umiejętności pływania, niewłaściwej oceny tych umiejętności bądź złego stanu zdrowia,
- wstrząs termiczny,
- korzystania z miejsc nie przystosowanych do kąpieli
- wypływanie poza obszar wyznaczonego za pomocą boi i korali kąpieliska, wpływania w strefy porośnięte roślinnością wodną lub w miejsca muliste, pływanie bez znajomości głębokości i występowania obiektów zanurzonych,
- odbywania kąpieli w stanie pod wpływem alkoholu lub środków odurzających,
- odbywania kąpieli przy niesprzyjających warunkach pogodowych (np. wyładowania atmosferyczne),
- niestosowanie się do poleceń ratowników wodnych,
- możliwości kolizji z jednostkami pływającymi po sąsiadującym akwenie jeziora (kajaki, rowery wodne, łodzie żaglowe).
Największymi zagrożeniami na akwenie jest struktura dna oraz widoczność pod lustrem wody.
W celu zminimalizowania ryzyka dokonano sondowania i penetracji oraz określenie struktury dna, wymierzono odległości pław granicznych oraz głębokości wody.
Struktura dna oraz linia brzegowa na odcinku od końca nabrzeża do końca plaży jest bardzo zróżnicowana. Kąpielisko zostało rozstawione pomiędzy uskokiem dennym znajdującym się po lewej stronie, który częściowo znajduje się w niewielkiej odległości od linii wody a bardzo porośniętą linią brzegową po stronie prawej. Aby zachować pas bezpieczeństwa w kąpielisku, ale także bezpieczne odległości do uskoku dennego po lewej stronie wytyczonego basenu, szerokość kąpieliska wynosi 25 m. Maksymalna odległość od brzegu pław żółtych wynosi 25 m, maksymalna głębokość przy bojach żółtych waha się pomiędzy 3,5 a 4 metry. Maksymalna odległość pław czerwonych od brzegu wynosi ok. 7 m, maksymalna głębokość przy bojach czerwonych waha się między 0,9 a 1,1 metra, tworząc strefę dla nie umiejących pływać. Za czerwonymi koralami istnieje pas bezpieczeństwa o szerokości od 3,5 do 5 m oraz głębokości maksymalnej 1,3 m i do granicznych pław żółtych wyznacza strefę dla umiejących pływać. Dalej głębokość wody gwałtownie spada.
Akwen na prawo od granicznej pławy czerwonej i żółtej czyli ok 10 m linii brzegowej został oznaczony znakiem A-1 "zakaz kąpieli" i w tym miejscu obowiązuje zakaz wejścia do wody. Powodem takiego stanu jest fakt zamulonego oraz bujnie porośniętego dna oraz linii brzegowej. Na lewo od granicznej pławy czerwonej i żółtej wyznaczono miejsce na brodzik. Głębokość wody w tym miejscu nie będzie przekraczać 0,4 metra. Dno poza płotkami brodzika jest łagodne, a odległość do uskoku dennego bezpieczna, niemniej jednak odcinek pomiędzy lewym płotkiem brodzika a nabrzeżem wyłączono z użytku dla kąpiących i oznaczono znakiem zakazu A-1 "zakaz kąpieli".
Na lewym krańcu kąpieliska ustawiono znak ostrzegawczy C-3 "nagły uskok".
Sondowanie i penetracja dna strefy dla nie umiejących pływać oraz pasa bezpieczeństwa w strefie dla umiejących pływać wykazują co następuje: dno lekko zamulone, głównie na skrajach pław granicznych lewych i prawych w części strefy dla nie umiejących pływać dno porośnięte glonami. Glony oraz nieczystości zalegające na dnie kąpieliska są regularnie usuwane. Aby zminimalizować zagrożenie wejścia do wody, ustawiono znak zakazu A-1 "zakaz kąpieli" zamykający część akwenu znajdującego się pomiędzy lewym skrajnym płotkiem brodzika a nabrzeżem. W tym miejscu odległość pomiędzy linią brzegową a uskokiem dennym waha się w granicach 2-3 m.
Dodatkowo na plaży znajduje się miejsce postoju dla sprzętu wodnego (kajaki, rowery wodne), wyłączając tą część plaży z plażowania. Powstało bezpieczne miejsce dla podejścia/odejścia do/od brzegu dla sprzętu wodnego odbywającego się zawsze pod nadzorem bosmana.
Widoczność pod lustrem wody w zależności od panujących warunków atmosferycznych waha się pomiędzy 30 a 50 cm. Ratownicy pełniący dyżury na kąpielisku są wyposażeni w sprzęt ABC oraz butle ucieczkową, co pozwala na spenetrowanie części głębokiej kąpieliska.
Kąpielisko jest wyposażone w łódź wiosłową klasy BL-2, komplet czterech wioseł, boje SP-1, węgorz ratunkowy, rzutki ratunkowe, torbę R-0, odsysacz oraz wieżę obserwacyjną. Co cztery godziny dokonywany jest wizualny nadzór jakości wody.
4. Kontakty pomocne w razie zagrożenia bezpieczeństwa, zdrowia lub życia osób wykorzystujących obszar wodny do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji na Kąpielisku przy Ośrodku Wypoczynkowym Politechniki Gdańskiej Czarlina na jeziorem Jelenie.
W razie zagrożenia zdrowia lub życia liczy się CZAS!
112 - nr alarmowy, bezpłatny, obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej
601 100 100 – Numer Ratunkowy Nad Wodą - podstawa zintegrowanego systemu ratownictwa nad wodą
Opracowanie: Maciej Klimkiewicz – ratownik wodny
Wojciech Klimkiewicz – ratownik instruktor
Edyta Hoffmeister – kierownik Ośrodka Wypoczynkowego Politechniki Gdańskiej Czarlina
Politechnika Gdańska Ośrodek Wypoczynkowy Czarlina
ul. G. Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk
www.pg.edu.pl
e-mail: owpg@pg.edu.pl
Gdańsk, lipiec 2020 r